به‌روزرسانی دربارهٔ11 hours ago

​د ۲۰۲۵ کال د مې په لومړۍ نېټه چې یوه ګرمه او بې باد سهار وه. د (BLA) د جییند ډلې وسله وال سړي د دهدړ سره نږدې په یو خړ سړک ولاړ وو. د دوی موټرو د بولان درې یوازینۍ لاره بنده کړې وه. جنګیالیو له ډرایورانو څخه وغوښتل چې د لارې څخه وګرځي. که د دوی ټوپکونه اوږو ته و. خو د استعمال لپاره چمتو وو. د ساعتونو لپاره ټریفیک د سختې لمر لاندې ولاړ و. د BLA(J) لپاره دا د اپریشن دره بولان په نوم د دوی په هغه صوبه کښې چې د قبضې لاندې یې ګڼي. د خپل ځواک ښودلو یوه بله برخه وه.

​درې میاشتې وروسته او زرګونه میله لرې په واشنګټن ډي سي کښې هوا سړه او آرامه وه. کله چې د بهرنیو چارو وزارت یوه اعلامیه د خبریالانو ان باکسونو ته ورسېده. د ۲۰۲۵ کال د اګست په ۱۱مه نېټه امریکا اعلان وکړ چې په رسمي توګه یې د مجید فدایي ډلې چې د BLA د ځانمرګو بریدګرو یوه برخه ده، د بهرني ترهګریز سازمان په توګه نومولې ده.

دا پرېکړه چې د امریکا د خزانې وزارت د بهرنیو شتمنیو کنټرول دفتر سره په همغږۍ وشوه. د امریکا تر قضایي واک لاندې ټول جایدادونه او مالي ګټې یې بندې کړې. مالي ملاتړ یې جرم وباله او اسلام آباد او نورو ځایونو ته یې یو روښانه سیاسي پیغام ولېږه.

​دا یوه پرېکړه وه چې کلونه یې وخت واخیست او یوه برخه یې په بلوچستان کښې په تېرو څو میاشتو کښې د تاوتریخوالي له امله رامنځته شوه.

​د مجید ډلې شهرت د وسله والو په منځ کښې تقریبا افسانوي دی. دا ډله د ۲۰۱۱ کال شاوخوا کښې جوړه شوې. د BLA د سپيڅلي سر په توګه کار کوي او د لوړ خطر ځانمرګو بریدونو او فدایي بریدونو لپاره روزل شوې ده. د دې ډلې پخوانیو هدفونو کښې د پاکستاني پوځي مرکزونه، د چین پاکستان اقتصادي دهلیز سره تړلي چینایي خلک او لوړ پوړي چارواکي شامل دي. د امریکا په نظر دا ډله د BLA د بغاوت تر ټولو خونړۍ څېره ده.

​د می او جولای ۲۰۲۵ تر منځ د اسلام آباد میشته څېړنیز مرکز دی خراسان ډایري په وینا د جییند ډلې په بلوچستان کښې د ۸۷ بریدونو مسؤلیت په غاړه واخیست. په مې کښې ۳۲ بریدونه وشول. چې د می په ۳۰ نېټه په سوراب ښار د برید په ترڅ کښې یو اضافي مرستیال کمېشنر ووژل شو. څو اونۍ مخکې دې ډلې هند ته بې ساري عامه غوښتنه کړې وه چې که نوی ډیلي عمل وکړي نو دوی به له خپلې لوېدیځې پولې څخه پر پاکستان برید وکړي. جون ۳۱ نور بریدونه راوړل چې تر ټولو مهم یې د جون په ۲۳ نېټه په خضدار ضلع کښې د عطا الرحمن منګل وژنه وه. چې د دې ډلې استخباراتي او عملیاتي څانګو په ګډه ادعا وکړه. په جولای کښې بریدونه ۲۴ ته راکم شول. خو له هدف څخه یې کم نه وو. ځکه چې د جولای په ۱۹ نېټه په کویټه کښې د سړک غاړې بمي چاودنه د پاکستاني پوځ یو میجر په نښه کړ.

​دا اپریشن د BLA او د اسلامي دولت خراسان څانګې تر منځ د یوې ژورې سیالۍ په شالید کښې وشول. د مې په وروستیو کښې کله چې د ISKP ګواښ وکړ چې په مستونګ کښې د خپلو غړو د وژلو په غچ کښې به پر بلوچي عامه غونډو برید وکړي نو دا سیالي لا زیاته شوه.

​د امریکا د نومونې پروسه قصدي او د قانون له مخې کلکه ده. د بهرنیو چارو وزیر باید دا پرېکړه وکړي چې دا سازمان بهرنی دی. دا چې په ترهګریزو فعالیتونو کښې ښکېل دی یا د دې کار کولو وړتیا او اراده لري او دا چې دا ډول فعالیت د امریکا د وګړو یا د امریکا ملي امنیت ته ګواښ دی. د مجید ډلې دا هر یو معیار پوره کړ. دا ډله له بلوچستان څخه فعالیت کوي او په امریکا کښې هیڅ قانوني شتون نه لري. دا په ښکاره ډول د یوې بهرنۍ ادارې په توګه وبلل شوه. د ځانمرګو او وسله والو بریدونو ریکارډ یې نه یوازې د پاکستاني چارواکو لخوا بلکې د خپلواکو څارونکو او رسنیو لخوا هم ثبت شوی دی. سعدالله اختر چې په پاکستان کښې د بشري امنیت، شخړې، او ټولنې په اړه راپور ورکوي. په دې باور دی چې په ښکاره ډول دا د پاکستان د بهرنۍ پالیسۍ یوه بریا ښکاري. په هرصورت دا لا نه ده معلومه چې امریکا به د دې په بدل کښې له پاکستان څخه څه تمه ولري.
​د تاوتریخوالي وروستي زیاتوالي دا په ډاګه کړه چې ولې د نومونې پروسه بیړنۍ شوه. د بهرنۍ لاسوهنې لپاره عامه غوښتنې، لوړ پوړو چارواکو وژنې، او د کویټې بمي چاودنې ټول یو عملیاتي سرعت په ګوته کړ چې د پاکستان له پولو بهر د سیمې د بې ثباته کولو احتمال لري.
​په کاغذ د دې نومونې پایلې سمدستي دي: د امریکا تر قضایي واک لاندې شتمنۍ کنګل کیږي. غړي یې د سفر بندیزونو او ویزې لغوه کولو سره مخ کیږي او مالي ملاتړ کول یو مرکزي جرم کیږي. په دی عمل کښې د مجید ډلې پر عملیاتي ځواک باندې د دې اغیز لږ د اټکل وړ دی.
​ضیا الرحمن چې یو خبریال او څېړونکی دی او په امنیتي مسلو کښې تخصص لري. هغه ټینګار وکړ چې دا نومونه د امریکا او پاکستان، او همدارنګه له چین سره، چې د BLA او د هغې د مجید ډلې لخوا یې دوامداره بریدونه زغملي. د ترهګرۍ سره د مبارزې د لا ښه همکارۍ لپاره لارې پرانیزي.

​د واشنګټن لپاره د مې په میاشت کښې د بولان خاورینې لارې یوازې یوه لرې جګړه نه وه بلکې دا د هغو پېښو یوه برخه وه چې د اګست میاشتې نړیواله پرېکړه یې نه یوازې سمبولیکه بلکې حتمي کړه.

​سخت اقدامات کولای شي چې د ترهګرو ډلو مالي سرچینې بندې کړي. د هغوی تګ راتګ محدود کړي او له بهرنیو ډلو سره یې همغږي پېچلې کړي. خو تاریخ ښيي چې دا ډول اقدامات په شپه او ورځ کښې د ترهګرو ډلو وړتیاوې له منځه نشي وړلای. ځینې ډلې ژر ځانونه عیاروي. د مالي مرستو لپاره نورې لارې پیدا کوي. اپریشن یې له مرکزي کنټرول څخه لرې کوي یا د سرکښۍ ښودلو لپاره بریدونه ډېروي. د مجید برېګېډ لپاره دا خطر شته چې نړیواله انزوا به یې نور هم پټ کړي او تعقیبول به یې ستونزمن شي.

​د پاکستان لپاره دا پرېکړه یو تایید او یو ازموینه دواړه دي. دا پرېکړه د اسلام آباد اوږد مهاله دریځ تاییدوي چې بي اېل اې (BLA) یوه جدي امنیتي ګواښ ده. خو په ورته وخت کښې له پاکستان څخه د دې ډلې پر ضد د چټک او څرګند اقدام تمه هم لوړوي چې اوس په ټوله نړۍ کښې د یوې ترهګرې ډلې په توګه پېژندل شوې ده.

​دا فشار له خطرونو سره مل دی. امنیتي ځواکونه باید د دې ممکنه ولو لپاره چمتو شي چې د مجید برېګېډ ښایي په وژونکو تاکتیکونو ځواب ورکړي یا له آي اېس کې پي (ISKP) سره خپله دښمني نوره هم سخته کړي. چې په دې سره به په بلوچستان کښې د ولسي وګړو زیانمنتیا نوره هم زیاته شي. په ورته وخت کښې هر ډول تېروتنه که هغه د سختو اپریشنونونو په بڼه وي یا د استخباراتي ناکامیو، کولای شي چې د واشنګټن د پرېکړې له امله رامنځته شوی ډیپلوماټیک حرکت له منځه یوسي.

​دا لا هم معلومه نه ده چې ایا دا پرېکړه به د مجید برېګېډ کمزورې کړي او که نه. د دې ډلې جنګیالیو پخوا هم له پوځي عملیاتو، داخلي اختلافاتو، او نړیوالې غندنې څخه ژغورلي دي. دا نوې پرېکړه ښایي د دوی لارې چارې محدودې کړي. خو هوډ یې هم پیاوړی کولی شي. د سعدالله اختر په وینا دا پرېکړه به حتماً د بي اېل اې د مجید برېګېډ لپاره د اندېښنې وړ وي. ځکه چې دا ډله یوازې په بلوچستان کښې نه بلکې په نړیواله کچه هم ملاتړ لري. ستونزې به زیاتې شي، خو لکه څنګه چې د ټي ټي پي (TTP) په کیس کښې وشول. د امنیتي ځواکونو او بي اېل اې د مجید برېګېډ ترمنځ به نښتې دوام وکړي او د دې ترهګرې ډلې بریدونه به هم پاتې شي.

​د اسلام اباد لپاره دا ننګونه ده چې دا پرمختګ په داسې ډول په امنیتي لاسته راوړنو بدل کړي چې هغه ډول غبرګون رامنځته نه کړي چې هغه ګواښ پیاوړی کړي چې دوی یې له منځه وړلو په لټه کښې دي. د بولان د خاورینو لارو او د واشنګټن د پاکو دهلیزونو تر اوږد سیوري لاندې دا پوښتنه پاتې ده: ایا د نړۍ تر ټولو نوې ترهګره پرېکړه یوه پریکنده ضربه وه یا یوازې د جګړې میدان بیا تنظیم شو؟

نور ولولئ