د پاکستان د بهرنیو چارو وزارت په تاجکستان کې د درېیو چینايي کارکوونکو د وژل کېدو پېښه په سختو ټکو غندلې ده. وزارت ویلي چې په دې برید کې د وسلهوالو ډرونونو کارول د افغانستان له خاورې د راټوکېدونکي ګواښ جديت او د دې کار تر شا د ککړو عناصرو بېپروايي څرګندوي.
په تاجکستان کې د چینايي کارکوونکو وژل کېدل
تاجک چارواکو د پنجشنبې په ورځ وویل چې د افغانستان له پوله نېږدې ترسره شوي برید کې د یو چینايي شرکت درې کارکوونکي وژل شوي دي. د بهرنیو چارو وزارت ویلي چې د هېواد په جنوب کې د چینايي شرکت کارکوونکي د ډرون او ډزو په برید کې په نښه شوي دي.
په بیان کې راغلي چې:
“په دغه برید کې چې د ډزو او لاسيبمونو د ډرون له لارې ترسره شو، د چینايي شرکت درې کارکوونکي ووژل شول.”
دوشنبه د داسې پېښو په اړه ډېر کم رسمي غبرګون ښيي او دا ځل یې هم نه دي ویلي چې په دې برید کې یې د چا لاس ویني.
د پاکستان دریځ
تر پېښې وروسته، پاکستان د جمعې په ورځ په خپاره کړي بیان کې له چین او تاجکستان سره د خواخوږۍ او یووالي څرګندونه وکړه او دغه برید یې “د افغانستان پولې ته نږدې یو وحشیانه ترهګریز عمل” وباله.
د وزارت په وینا:
“پاکستان په چینايي اتباعو د دې بزدلانه برید په کلکه غندنه کوي. په برید کې د وسلهوالو ډرونونو کارول د افغانستان له خاورې سرچینه اخیستي ګواښ جديت او د دې تر شا عناصرو جسارت څرګندوي.”
وزارت زیاته کړه:
“د یوه داسې ګاونډي په توګه چې د افغان خاورې څخه د پرلهپسې ترهګریز بریدونو ښکار شوی، د پاکستان خلک د خپلو چینايي ملګرو او تاجک شریکانو غم په بشپړه توګه درک کوي او ورسره شریک دي.”
پاکستان بیا ټینګار وکړ چې د افغان خاورې باید هېڅکله د ګاونډیو هېوادونو یا نورو هېوادونو پر ضد د ترهګرۍ لپاره و نه کارول شي.
د بهرنیو چارو وزارت په بیان کې راغلي:
“ترهګرو ډلو ته دا چې د افغان خاورې په پرلهپسې توګه ځای ورکړل شوی او د افغان طالبانو د حکومت تر سیوري لاندې یې دوامداره حضور، د ټولې سیمې او پراخې نړیوالې ټولنې لپاره جدي اندېښنه ده.”
بیان زیاتوي چې له افغانستانه فعالو ترهګرو ډلو د مرتکبینو، ملاتړ کوونکو، اسانتیا برابرونکو او مالي تمویل کوونکو پر ضد یوازې واضحه، عملي او د باور وړ اقدامات کولای شي چې له دې مخ پر زیاتېدونکي ګواښ سره مقابله ممکنه کړي.
وزارت ډاډ ورکړ چې پاکستان به د ګډ ګاونډ د سولې، ثبات او امنیت د پیاوړتیا لپاره له چین، تاجکستان او نورو سیمهییزو شریکانو سره ګډ کار ته دوام ورکړي.
د پاکستان او افغانستان اړیکو کې ترینګلتیا
په وروستیو کې د پاکستان او افغانستان اړیکې ترینګلې شوي، ځکه چې د پاکستان د دولت ضد وسلهواله ډله، تحریک طالبان پاکستان (TTP)، د دواړو هېوادونو تر منځ د اختلاف مهم ټکی ګرځېدلې ده.
پاکستان له کابل څخه غوښتنه کړې چې د پولې پورېاخوا ترهګریز بریدونه ودروي، خو افغان طالبان دا تورونه ردوي او وایي چې د پاکستان پر ضد د افغان خاورې د کارولو اجازه نه ورکوي.
تېره اوونۍ د ملګرو ملتونو د امنیت شورا د داعش او القاعده د بندیزونو کمېټې، چې مشري یې ډنمارک کوي، په منځنۍ او جنوبي اسیا کې د TTP له لوري د “جدي ګواښ” یادونه وکړه او وویل چې یادې ډلې ته د افغانستان د سرپرست حکومت له لوري “لازمه او څرګنده ملاتړ” رسېږي.
د تاجکستان اندېښنې
تاجکستان، چې د پخواني شوروي یو له غریبو اسلامي اکثریت لرونکو هېوادونو څخه دی، د ۲۰۲۱ کال راهیسې چې طالبان بیا واک ته رسېدلي، د افراطیت د احتمالي زیاتېدو له امله اندېښمن دی. وسلهوال د شاوخوا ۱۳۵۰ کیلومتره اوږدې غرني پولې په اوږدو کې فعال دي.
د تاجکستان ولسمشر امام علي رحمان، چې له ۱۹۹۲م کال راهیسې په واک کې دی، د طالبانو ښکاره منتقد دی او پر هغوی یې ټینګار کړی چې د تاجک توکمیزو خلکو حقونه باید رعایت کړي، هغه خلک چې شمېر یې د افغانستان د ۴۰ میلیونه نفوس شاوخوا یوه څلورمه برخه اټکل کېږي.
خو سربېره پر دې، تاجکستان په احتیاط سره له طالبانو سره په ځینو برخو کې تعامل کړی، لکه سفارتي لیدنې، د پولې ترڅنګ د مارکېټونو پرانیستل او برېښنا ورکول.
د تاجکستان د بهرنیو چارو وزارت وویل:
“په ګاونډي هېواد (افغانستان) کې موجود جنایي ډلې د سرحدي سیمو د ناارامه کولو په موخه خپلې فعالیتونه ته دوام ورکوي.”
