لیکوال: صابر محمد

په افغانستان کې غرونه د تاریخي جګړو شاهدان دي. د این آر ایف د نوي عصر د یوه سمبول په توګه راڅرګنده شوه. د ۲۰۲۱ کال د اګست په میاشت کې چې طالبانو کابل ونیو او پخوانی جمهوریت سقوط شو نو د دغه هیواد خلکو ته دا ښکاره شوه چې په واک کې بدلون تل د سولې په معنی نه وي. د دې برعکس هم نوي شخړې پیل شوې او د جنګیالیو او د جګړې خلاف کسانو رولونه بدل شول. طالبان چې یو وخت پخپله جنګیالي وو اوس د خپل واک د ساتلو لپاره جنګ کوي. پداسې حال کې چې د این آر ایف چې د شمالي بېړۍ له پاتې شونو څخه راوتلې ده. د دوی لپاره ترټولو لوی داخلي خطره ګرځیدلې ده. دا یوازې د بریدونو او مرګ ژوبلې کیسه نه ده بلکې د یو ملت د بیا راپورته کیدو هڅه ده چې هر ګام یې له وینې سره مل دی.

​د مزاحمت بنیاد: له ۱۹۹۰ نه تر ۲۰۲۱ پورې

​د این آر ایف کیسه د افغانستان په زړه کې پیل کیږي. په ۱۹۹۰ کې کله چې طالبانو د لومړي ځل لپاره واک ترلاسه کړو نو احمد شاه مسعود چې د پنجشیر زمری په نوم مشهور و. د دوی ترټولو لوی سیال و. مسعود د مجاهدینو د مزاحمت یوه نمونه وه. د طالبانو د سرسخت حکومت په وړاندې ودرېدو. د ۲۰۰۱ کال د ستمبر په ۱۰مه د ستمبر له ۱۱مې بریدونو څخه یوازې یوه ورځ مخکې د القاعده د کسانو لخوا مړ کړلي شو. د هغه مرګ د طالبانو د سقوط لپاره لاره هواره کړه. خو زوی یې احمد مسعود د هغه د میراث وارث شو.
​د ۲۰۲۱ کال د اګست له ۱۵مې وروسته کله چې طالبانو بیا واک واخیسته نو پنجشیر یوازینی ولایت و چې د دوی تر کنټرول لاندې نه و. احمد مسعود چې اوس له تاجیکستان څخه مشري کوي. د این آر ایف جوړه کړه. دا ډله د پخواني جمهوریت له سرتیرو، پولیسو او ملکي وګړو څخه جوړه شوې چې د طالبانو د غیرقانوني حکومت په وړاندې درېدلې ده. په لومړیو ورځو کې د بغلان ولایت په اندراب ولسوالۍ کې پاڅون طالبان په شا تګ ته اړ کړل. خو طالبانو د تازه دمو ځواکونو په استولو سره بیا د ښارګوټو او اصلي مرکزونو کنټرول بیرته واخیست. سره له دې، لیرې پرتو غرنیو سیمو بې امنه پاتې شوې او د شورشیانو په اډو بدلې شوې.
​د نړیوال بحران ډلې (ICG) په خپل راپور کې ویلي چې د این آر ایف د پخواني جمهوریت د ډلو ترټولو لویه ډله ده. چې ډیر د کابل په شمال ختیځ کې په پنجشیر ولایت کې فعال دي. که څه هم نورو ډلو هم ځانونه اعلان کړي دي. له طالبانو سره شخړه ۱۹۹۰ کلونو ته ورګرځي. خو د ۲۰۲۱ له اګست وروسته رولونه بدل شول او د این آر ایف په یوه یاغي ډله بدله شوه.

​د ۲۰۲۲ کال په دوبي کې د بریدونو زیاتوالی: له تیرو لسیزو څخه تر اوسه پورې

​له هغه وخت راهیسې، د NRF فعالیتونه نسبتا محدود دي خو په وده کې دي. د ۲۰۲۲ کال په پسرلي کې د این آر ایف د بریدونو کچه د داعش خراسان (ISKP) څخه مخکې شوه او په اوړي کې لا زیاته شوه. په اونۍ کې له لسګونو ډیر بریدونه کیږي. ډیر د برید او تیښتې عملیات دي. په لیرې پرتو سیمو کې د طالبانو په پوستو کمینونه، او کله ناکله د چمتو شويو بمونو (IED) په واسطه د طالب چارواکو وژنه هم شامله ده.
​په اندراب کې د این آر ایف جنګیالیو د طالبانو د امنیتي ځواکونو په وړاندې د مقابلې لپاره محدوده وړتیا موندلې. خو کله چې مرستندویه ځواکونه ورسیږي، غرنیو پناه ځایونو ته په شا کیږي. په پنجشیر کې دوی په غرونو کې پټ ځایونه ساتلي خو تر اوسه یې دایمي توګه د یوې ولسوالۍ په نیولو کې بریالي شوي نه دي. د دوی فعالیتونه ډیری یې په پنجشیر، پروان، کاپیسا، بغلان، او کابل کې متمرکز دي.

​د ۲۰۲۴ کال د مارچ څخه تر ۲۰۲۵ کال پورې، د این آر ایف ادعا کړې چې په ۱۹ ولایتونو کې یې ۴۰۱ هدفمند عملیات ترسره کړي. ۶۵۱ طالب جنګیالي یې وژلي او ۵۷۹ نور یې ټپیان کړي دي. یوازې په کابل کې ۱۲۶ بریدونو د طالبانو حضور کمزوری کړی دی. دا عملیات په کابل، پروان، کاپیسا، پنجشیر، بغلان، کندوز، تخار، بدخشان، هرات، فراه، غور، بادغیس، نورستان، بلخ، سرپل، فاریاب، نیمروز، میدان وردک او لوګر ولایتونو کې پراخ شوي دي. د این آر ایف جنګیالي د ملکي خلکو د ساتنې هڅه کوي، چې د دوی په مبارزه کې اخلاص ښیي.

​د ۲۰۲۵ کال په لومړیو میاشتو کې فعالیتونه سخت شول. په مارچ کې په تخار کې دوه طالب جنګیالي ووژل شول او دوه نور ټپیان شول. په هرات کې د طالبانو د استخباراتو درې غړي ووژل شول. په اپریل کې په بغلان، کندوز، بادغیس، او فراه کې دوامداره بریدونه وشول. لکه د خوست ولسوالۍ د پولیسو په مرکز د راکټي برید چې پکې دوه طالب جنګیالي ووژل شول او یو هوموي له منځه لاړو. په کندوز کې د امنیتي حوزې په دویمه سیمه کې دوه کسان ووژل شول او څلور ټپیان شول. په بادغیس کې د ملا حمیدالله په نوم د طالبانو یو مشر ووژل شو او وسلې یې ضبط شوې. په فراه کې د الفاروق لښکر د لومړي کنډک په دویمه لوا باندې په برید کې یو وژل شوی او دوه ټپیان پاتې شول.

د NRF مشر احمد مسعود او د هغوی مبارزه

​د ۲۰۲۵ کال د فبروري په میاشت کې د NRF مشر احمد مسعود په یوه مرکه کې وویل چې دوی د افغانستان د راتلونکي لپاره جنګیږي او غواړي د طالبانو حکومت ته پای ورکړي. هغه ټینګار وکړو چې NRF د طالبانو تر ټولو لویه غیر افراطي مخالفه ډله ده او د احمد شاه مسعود زوی یې مشري کوي.

​په هرات کې برید: د طالبانو وژنه
​د ۲۰۲۵ کال د ستمبر په ۱۳ (چې د ۱۴۰۴ کال د وږي له ۲۲ سره سمون خوري)، د هرات په ګُذره ولسوالۍ کې یوه مهمه پېښه وشوه. د شپې ۸:۳۰ بجې د پولیسو د روزنې مرکز ته نږدې، د هرات-پښتون‌زرغون پر سړک، د NRF ځواکونو پر طالبانو برید وکړو. په دې برید کې د طالبانو د الفاروق لښکر د استخباراتو درې غړي ووژل شول او د دوی دوه وسلې او یو موټرسایکل ونیول شول. NRF ادعا وکړه چې د دوی ځواکونو او ملکي خلکو ته څه زیان نه دی رسېدلی.

​د برید اهمیت او د NRF پراختیا
​دا برید د طالبانو پر اکمالاتو او وسلو د NRF د هدفي عملیاتو یوه بېلګه ده. دوه ورځې وروسته د ستمبر په ۱۴، د NRF رسمي ټویټر پاڼې او پلویانو یې دا پېښه خپره کړه او ډېر خلک یې پرې پوه شول. دا برید ښیي چې NRF په لوېدیځو ولایتونو لکه هرات کې نفوذ پیدا کوي. په داسې حال کې چې پخوا یې تمرکز ډېری په شمالي ولایتونو و.

​دا پېښه له نورو وروستیو بریدونو وروسته رامنځته شوه. د ۲۰۲۵ کال په جنوري کې NRF ادعا وکړه چې په یوه میاشت کې یې ۲۲ بریدونه کړي او له ۶۰ څخه زیات طالب جنګیالي یې وژلي دي. که طالبان دا ادعاوې ردوي. خو د ملګرو ملتونو راپورونه ښیي چې په ۲۰۲۴ کال کې د طالبانو ضد بریدونه زیات شوي دي.

​د تحلیلګرانو نظرونه: د طالبانو لپاره لوی ګواښونه

​د افغانستان د جګړو شنونکي وايي چې د خراسان داعش (IS-KP) او NRF اوسمهال د طالبانو لپاره تر ټولو لوی ګواښونه دي. NRF په شمالي ولایتونو په خاص توګه په بغلان کې ډېره فعاله ده او زرګونه جنګیالي لري. چې په راتلونکي کې یو مهم ننګونه جوړوي. د ۲۰۲۵ کال د اګست په میاشت کې د برېتانیا د حکومت یو راپور وویل چې که څه هم طالبانو پخوانیو دولتي چارواکو ته عفوه ورکړې. خو د NRF په څېر ډلې فعالې پاتې دي او د دوی پر بشپړ کنټرول یو ګواښ دی.
​د متحده ایالاتو کانګرس هم د ۲۰۲۵ کال په مارچ کې د افغانستان د امنیتي وضعیت په اړه په خپل راپور کې ویلي چې طالبان که څه هم واک لري. خو د این آر ایف په څېر کورني مقاومتونه لا هم یوه دایمي ستونزه ده. د ۲۰۲۵ کال په اپریل کې د هارورډ پوهنتون په یوه غونډه کې، د ملي مقاومت جبهې د بهرنیو اړیکو مسؤل، علي میثم نظري، د طالبانو پر ضد د دوی د مبارزې په اړه خبرې وکړې.
​ځینې تحلیلګران، لکه د جم ټاون بنسټ، په ۲۰۲۳ کال کې فکر کاوه چې ملي مقاومت جبهې نه ده توانېدلې چې د طالبانو پر ضد د پام وړ ناامنۍ رامنځته کړي، خو د ۲۰۲۵ کال فعالیتونه دا فکر بدلوي. د اروپایي اتحادیې د پناه غوښتونکو اداره (EUAA) په ۲۰۲۳ کال کې وویل چې NRF له هغه وخت راهیسې چې طالبانو واک نیولی، فعاله پاتې ده. د ویکټوریا موسسې د ۲۰۲۵ کال په اګست کې وویل چې NRF په شلو ولایتونو کې فعاله ده او د طالبانو پر بشپړ کنټرول یو مخ پر ودې ګواښ دی.
​پایله: ننګونه څومره لویه ده؟
​ملي مقاومت جبهه د طالبانو لپاره نه یوازې نظامي، بلکې سیاسي او اخلاقي هم یو مهم ګواښ دی. په زرګونو جنګیالي، په شلو ولایتونو کې عملیات، او د نړیوال ملاتړ لپاره هڅې ښیي چې مقاومت غواړي دوام وکړي. که څه هم طالبان واک لري، د ملي مقاومت جبهې بریدونه د بشپړ کنټرول لپاره د دوی خوبونه له منځه وړي. لکه څنګه چې احمد مسعود وايي. چې مونږ د افغانستان د راتلونکي لپاره جنګیږو. دا کیسه لا نه ده پای ته رسېدلېخو دا یوازې د یوې نوې دورې پیل دی. چې غرونه به بیا د ازادۍ لپاره د مبارزې شاهد وي.