د پنځویشتم (۲۵م) آئيني بدلون(ترمیم) نه وروسته په پخوانیو قبایلي سیمو کې د نورو نظامونو ترڅنګ پولیس نظام هم پیل شو. خو تر اوسه دغه پولیسي نظام په بنیادي آسانتیاوو او سهولتونو کې ډېر کمزوری دی.

​د پولیسو د اسنادو له مخې دا مهال په قبایلي سیمو کې ۲۹ زره نه زیات پولیس کار کوي. په دوی کې زیاتره هغه کسان دي چې پخوا د خاصه دار فورس برخه وو.

​په اسنادو کې دا هم ویل شوي چې په ۲۰۲۲ او ۲۰۲۳ کال کې د پخوانیو قبایلي سیمو ۶۰ فیصده پولیس لوستي نه وو (ناخوانده وو).

​د پولیسو په وینا ۱۰۰۰ نوي کسان په پولیسو کې شامل کړل شوي.  چې ۳۵ پکې ښځینه دي. دوی پلان لري چې د ښځینه پولیسو شمیر ۱۳۵ ته ورسوي.

​پولیس وایي چې د دغو نویو شامل شویو او پخوانیو خاصه دارو تربیت روان دی کوم چې اوس د پولیسو برخه دي. د پولیسو د اسنادو له مخې، تر ۲۰۲۴ کال پورې د ۱۰ زرو نویو پولیسو روزنه بشپړه شوې ده.

په پخوانيو قبايلي ضلعو کې څو پوليس سټېشنې جوړې شوي دي؟

پولیسي کاغذونو (ډاکیومنټونو) له مخې تر ۲۰۲۴ کاله پورې په اورکزو ضلعو کې ۳، په کرم کې ۵، په باجوړ کې ۴، په مهمند کې ۲، په شمالي او جنوبي وزیرستان کې ۳-۳، او په اېف آر (FR) کې ۱ نوی پولیس سټېشن جوړ شوی دی.

​د دې تر څنګ په دغو سیمو کې د سپېشل برانچ او سي ټي ډي (CTD) لپاره هم دفترونه جوړ شوي دي.

​د پولیسو د کاغذونو له مخې، په ۲۰۱۹ او ۲۰۲۰ کلونو کې د پولیسو بجټ تقریباً ۱۵ اربه روپۍ وو. چې ۹۴ سلنه (فیصده) یې په تنخواګانو مصرفېدله. په داسې حال کې چې، په ۲۰۲۴ او ۲۰۲۵ کلونو کې د ۲۴ اربه روپیو بجټ ۹۷ سلنه په تنخواګانو لګېږي.

د پولیسو نوې روزنه

د پخواني اېډيشنل ائي جي صلاح الدين په وینا د قبایلي سیمو پولیسو ته چې کومه عصري روزنه (جدید تربیت) ورکول کېږي. هغه کافي نه ده او د ترهګرۍ سره د مقابلې لپاره نورو وسایلو (resources) ته اړتیا ده. هغه وویل چې په موجوده بجټ (مالي تخصیص)، روزنې او کمو خلکو سره په پخوانیو قبایلي سیمو کې د ترهګرۍ پوره مخنیوی کول سخت کار دی. خو د پولیسو په اسنادو کې دا خبره شته چې د قبایلي ضلعو پولیسو د روزنې کار پیل کړی دی او په مرحلو کې دې سیمو ته روزنه ورکول کېږي.

​کارپوهان وايي چې کله امریکايي پوځیان له افغانستان نه ووتل نو دوی تقریبا ۷ اربه ډالره (7 billion dollars) وسلې شاته پرېښودې. له دغو وسلو ډېرې پاکستاني طالبانو ته په لاس ورغلې دي او په پاکستان کې يې په ترهګريزو پېښو کې استعمالوی. کارپوهانو ويلي چې له عصري وسلو نه علاوه ترهګر د شپې ليدلو سامان (نائټ ويژن ډیوائسز) هم لري. دا سامانونه په شپه کې د پولیسو په هدفمند وژنو (ٹارګټ کلنګ) کې کارول کېږي. د خيبر پښتونخوا پوليسو څه موده وړاندې ويلي وو چې دوی په جنوبي ضلعو کې په خاص ډول د شپې ليدلو سامان بندوبست کړی او اکثره پولیس تاڼو (Police Stations) ته يې نايټ ويژن ورکړي دي.

​حکومت څه ګامونه پورته کوي؟

وفاقي حکومت سږ کال د ای اي پي (AIP) پروګرام لاندې د پخوانیو قبایلي سیمو (ضلعو) لپاره تقریبا ۳۶ اربه (۳۶ ملیارده) روپۍ بېلې کړې وې. په دې پیسو کې ۷ اربه روپۍ یوازې د پولیسو لپاره مخصوص کړی شوې وې. وفاقي وزیر احسن اقبال ویلي و چې په دغو اوو اربه روپیو به د پخوانیو قبایلي سیمو پولیسو ته نوي او پرمختللي وسلې اخیستل کېږي، تربیت به ورکول کېږي، او نور کمښتونه (نیمګړتیاوې) به یې پوره کېږي.