راهاندازی پروژهی مطالعات بلوچستان (BSP) از سوی مؤسسهی تحقیقات رسانهای خاورمیانه (MEMRI) نگرانیهای زیادی را برانگیخته است. این پروژه در ظاهر یک برنامه علمی معرفی میشود که هدف آن بررسی منابع طبیعی بلوچستان است، اما بسیاری معتقدند که هدف اصلی آن چیز دیگریست؛ یعنی خدمت به اهداف سیاسی و راهبردی اسرائیل در منطقه.
MEMRI یک اندیشکدهی مستقر در واشنگتن دیسی است که گرایشهای آشکار طرفدار اسرائیل دارد. بنیانگذار این مؤسسه، سرهنگ ییگال کارمون، پیشتر در سازمان اطلاعات اسرائیل فعالیت میکرد. حالا همین نهاد پروژهی BSP را بهعنوان ابزاری برای مقابله با نفوذ ایران معرفی میکند، در حالی که از واقعیتهای تاریخی بلوچستان، مانند بهرهبرداری غرب از منابع این سرزمین و مبارزات مردم بلوچ، چشمپوشی میکند.
یکی دیگر از موضوعاتی که شک و تردیدها را بیشتر کرده، انتخاب فردی بهنام «میر یار بلوچ» بهعنوان مشاور ویژه پروژه است. او چهرهای ناشناخته است و ادعاهایش دربارهی نمایندگی مردم بلوچ بارها از سوی فعالان بلوچ رد شده است. برخی حتی باور دارند که این شخصیت ساختگی است، ساخته شده تا به پروژه جلوهای بومی بدهد. حمایت شدید او از هند و اسرائیل و تبلیغات گستردهاش تنها در رسانههای هندی، نشانهی روشنی از یک برنامهی هماهنگ و هدفمند است.
پروژهی BSP تلاش دارد بلوچستان را بهعنوان یک «متحد طبیعی غرب» معرفی کند، در حالیکه تاریخ این منطقه پر از درد و رنج ناشی از دخالت و بهرهکشی قدرتهای غربی است. این نوع روایتسازی به نفع سیاستهای اسرائیل تمام میشود؛ سیاستهایی که هدفشان مهار ایران و ایجاد بیثباتی در منطقه است. این پروژه، مبارزهی مردم بلوچ برای حق تعیین سرنوشت را به ابزاری برای پیشبرد اهداف دیگران تبدیل میکند، و این میتواند همبستگیهای واقعی بین مردم بلوچ، فلسطینیها، کشمیریها و دیگر ملتهای تحت ستم را از بین ببرد.
همکاری MEMRI با چهرههایی مانند میر یار بلوچ، نمونهای از سوءاستفاده قدرتهای خارجی از بحرانهای داخلی است. پروژهی BSP به ما هشدار میدهد که چگونه جنبشهای آزادیخواه میتوانند توسط نیروهایی با نیتهای پنهان مصادره شوند. این پروژه نه تنها شفاف نیست، بلکه افراد کلیدی آن نیز اعتبار لازم را ندارند. بنابراین، بیشتر از آنکه یک برنامه علمی باشد، بهنظر میرسد بخشی از یک نقشه حسابشده برای افزایش نفوذ اسرائیل در یک منطقه راهبردی و حساس است.