د ملګرو ملتونو د عمومي اسمبلې د ۸۰مې ناستې په څنډه کې، د اسلامي همکاریو سازمان د جمو او کشمیر د اړیکو ډلې مهمه غونډه د ۲۰۲۵ کال د سپتمبر په ۲۳مه نېټه په نیویارک کې وشوه. دغه غونډه د OIC د عمومي منشي په مشرۍ ترسره شوه او پکې د اړیکو ډلې د غړو هېوادونو – اذربایجان، پاکستان، ترکیه، سعودي عربستان او نایجر – د بهرنیو چارو وزیرانو او لوړپوړو چارواکو ګډون وکړ. د کشمیري ولس استازو هم برخه اخیستې وه او خپلې اندېښنې یې شریکې کړې.

د بهرنیو چارو وزارت د اعلامیې له مخې، غونډې د OIC د عمومي منشي دفتر او د دایمي خپلواک بشري حقونو کمیسیون راپورونه وڅېړل. د پاکستان د لومړي وزیر ځانګړي سلاکار سید طارق فاطمي، د هندي تر اشغال لاندې د جمو او کشمیر (IIOJK) د تازه وضعیت په اړه اړیکو ډلې ته معلومات ورکړل.

اعلامیې یو ځل بیا د کشمیري ولس د ځان‌تعیین د حق ملاتړ وکړ، هغه حق چې د ملګرو ملتونو د امنیت شورا په پرېکړه‌لیکونو کې هم یاد شوی دی.

غونډې د جنوبي آسیا د وروستیو پوځي تاوتریخوالو په اړه ژوره اندېښنه څرګنده کړه او په ځانګړي ډول یې پر پاکستان او آزاد جمو او کشمیر هغه بریدونه وغندل چې “بې‌دلیله” وبلل شول. ګډونوالو له ټولو اړخونو وغوښتل چې له اعظمي زغم څخه کار واخلي. د OIC په وینا، د ۲۰۲۵ کال د اپرېل ۲۲مې د پهلګام د برید وروسته پېښو وښودله چې په سیمه کې دایمي سوله یوازې د جمو او کشمیر د شخړې د هوارۍ په وسیله ممکنه ده – داسې هواری چې د ملګرو ملتونو د پرېکړه‌لیکونو او د کشمیري ولس د غوښتنو پر بنسټ وي.

اعلامیې د هندي مشرانو هغه “بې‌ځایه ادعاوې او غیرمسؤلانه څرګندونې” وغندلې چې د آزاد جمو او کشمیر او ګلګت بلتستان په اړه یې کړي دي او ویې ویل چې دا دریځ د سیمې سولې ته ګواښ دی.

OIC د هغو اقداماتو په اړه ژوره اندېښنه څرګنده کړه چې د پهلګام تر برید وروسته د هندي چارواکو له خوا په نیول شوي کشمیر کې ترسره شوي، چې پکې د ۲۸۰۰ کسانو نیول او د نږدې درې درجن کورونو ویجاړول شامل دي. همدارنګه یې د کشمیري مشر شبیر احمد شاه پر دوامداره بند او د هغه پر خرابېدونکې روغتیا اندېښنه څرګنده کړه.

علامیې د ۲۰۱۹ کال د اګست د ۵مې د هند یو اړخیز او غیرقانوني ګامونه رد کړل، هغه ګامونه چې موخه یې د IIOJK نړیوال پېژندل شوی شخړیز حیثیت او د سیمې د نفوس جوړښت بدلول وو.

وزیرانو د ۲۰۲۵ کال د اپرېل په میاشت کې پاکستان او آزاد جمو او کشمیر ته د OIC د عمومي منشي د ځانګړي استازي د سفر هرکلی وکړ. هغوی له عمومي منشي او د OIC له غړو هېوادونو وغوښتل چې د کشمیري ولس ستونزې او کړاوونه په نړیوالو ډګرونو، په ځانګړي ډول د ملګرو ملتونو په کچه، راپورته کړي.

OIC له هند څخه وغوښتل چې د IIOJK په برخه کې د بشري حقونو وضعیت ښه کړي، ټول سیاسي بندیان خوشې کړي، د کشمیري سیاسي ګوندونو بندیز پورته کړي، ټول ظالمانه قوانین لغوه کړي او د ملګرو ملتونو اړوند پرېکړه‌لیکونه عملي کړي