پاکستان د مصنوعي ځيرکتیا (AI) اوزارونو په استعمالولو کې د نړۍ په پنځو مخکښو هیوادونو کې راغلی دی. د دې چټک پرمختګ له امله دندې او اقتصاد بدلېږي. چې په دې اړه د اخلاقي لارښوونو او عملي تګلارو جوړولو لپاره بېړني غوښتنې شوې دي.
د شوارټز رایسمن انسټیټیوټ سروې له مخې په ۲۱ هیوادونو کې ترسره شوې. پاکستان د مصنوعي ځیرکتیا اوزارونو او اپلیکیشنونو استعمالولو کې په څلورم مقام کې دی.
یادې څېړنې ښودلې چې پاکستانیان مصنوعي ځیرکتیا ته په ډېر په مثبت نظر ګوري. خو د دې چټکې ودې له امله دندې هم بدلېږي او د اخلاقي چوکاټونو او پالیسیو د جوړولو غوښتنې یې هم زیاتې کړې دي.
هند د سروې په سر کې دی چې ۴۳٪ ځواب ویونکو د مصنوعي ځیرکتیا په اړه ډېر مثبت نظر څرګند کړی. ورپسې کینیا (۲۹٪)، برازیل (۲۷٪) او پاکستان (۲۶٪) دي. په پاکستاني ځواب ویونکو کې ۳۹٪ AI اوزار نسبتاً مثبت، ۲۲٪ بې طرفه، ۸٪ نسبتاً منفي او ۵٪ ډېر منفي بللي دي.
ماهرین په دې باور دي چې د پاکستان په څیر مخ پر ودې هیوادونه د مصنوعي ذهانت (AI) په اړه ډیر خوشبین دي. دوی هیله لري چې دا ټیکنالوژي به د نویو دندو، اقتصادي پرمختګ، او غوره عامه خدماتو لامل شي. خو د صنعت مشران بیا خبرداری ورکوي چې دا ټیکنالوژي د کارونو په ځای نیولو بوخته ده. په ځانګړي توګه د معلوماتي ټیکنالوژۍ (IT) او خدماتو په سیکټرونو کې بوخته دی. دوی وایي چې دا د کارکوونکو انتقادي فکر هم کمزوری کوي. ځکه چې دوی په ډیره اندازه په AI ایپلیکشنونو تکیه کوي.
په مقابل کې پرمختللي هیوادونه لکه امریکا، فرانسه او اسټرالیا د AI په اړه ډیر منفي نظر لري. د مثال په توګه په امریکا کې ۳۴٪ خلکو د AI په اړه یو څه یا ډیر منفي نظر لری. دا شک شاید د سیاسي اختلافونو، د غلطو معلوماتو په اړه اندیښنو، یا په لوړو پوسټونو کې د کار د لاسه ورکولو له ویرې سره تړلی وي.
پاکستان نه یوازې د AI اوزارونو یو له مخکښو کاروونکو څخه دی. بلکې خپل خاص چټ بوټ یې هم جوړ کړی چې ذهانت AI’ نومېږي او په ځایی ژبو کې شتون لري. د ملګرو ملتونو د یونسکو په یوه وروستۍ غونډه کې، چې د بشریت لپاره AI په پاکستان کې اخلاقي او ټول شموله AI نومېده. د پاکستان د AI په اړه زیاتېدونکې علاقې ته اشاره وشوه. په دې غونډه کې ۲۵ مهمو کسانو د ملي AI پالیسۍ په چوکاټ کې د AI نوښت په اړه خبرې وکړې.
ذهانت AI شریک بانی میهوش سلمان علي ټینګار وکړو چې اخلاقي او ټول شموله AI د پاکستان د ډیجیټل راتلونکي لپاره خورا مهم دی. هغې وویل چې د AI مهارتونو سره د خلکو سمبالول د هیواد د لوی نفوس د وړتیاوو د خلاصولو لپاره ضروری دي. هغې زیاته کړه چې که د ډیجیټل چمتووالي پرته د پاکستان ۲۲۴ میلینه خلک به بې ګټې پاتې شي.
په CIO ګلوبل ۲۰۰ سرمشریزه کې د انټيګریشن ایکسپرټس کمپنۍ مشر عمیر اعظم خبرداری ورکړه چې AI موثریت زیاتوي خو ناوړه ګټه ترې اخیستل د باور او انتقادي فکر کموي. هغه د اخلاقي کارونې لپاره د ادارو د AI اتلانو او قوي پالیسیو چوکاټونو غوښتنه وکړه.
له ۱۴۶ میلینو څخه زیاتو براډبنډ کاروونکو سره پاکستان د AI لپاره خورا لوی ظرفیت لري. خو د P@SHA لخوا یوې سروې څرګنده کړه چې ځینې کمپنۍ د کارکوونکو په ګمارلو کې کمی راوړي ځکه چې AI د انسانانو ځای نیسي. دې کار د دندو، مهارتونو او اوږدمهاله ټولنیز تاثیراتو په اړه اندیښنې راپورته کړې دي.
په لنډه توګه دا متن د پاکستان او پرمختللو هیوادونو ترمنځ د AI په اړه د نظرونو فرق ښیي. دا په پاکستان کې د AI د ډیریدونکي علاقې، د هیواد د خپل چټ بوټ ‘ذهانت AI’ جوړولو او په دې برخه کې د اخلاقي اندیښنو په اړه معلومات وړاندې کوي.
